سبد خرید من
تومان ۰
۰
هیچ محصولی در سبد خرید وجود ندارد.
قلاویز دستی چیست ؟
قلاویز به وسیلهای گفته میشود که برای ایجاد روزه داخلی استفاده میشود. قلاویز با استفاده از مواد مختلفی ساخته میشود، اما معمولا آن را جنس فولاد تندبر یا همان فولاد کربنی میسازند. قلاویز دارای چهار ردیف دندانه است که با استفاده و کمک آنها عملیات براده برداری را انجام میدهد. در قلاویز، در بین هر کدام از این ردیفها، شیارهایی برای خارج شدن براده و تغذیه آب و صابون تعبیه شده است. از طرفی انتهای درونی قلاویز هم با هدف قرارگیری در دسته قلاویز عموما به شکل چهار پهلو ساخته میشود. البته لازم به ذکر است قلاویزها بهصورت متریک، اینچی و راستگرد و چپ گرد هم تولید میگردند. در این مقاله در وب سایت فنی شو نگاهی به قلاویز و انواع آن میاندازیم پس با ما همراه شوید.
قلاویز ابزاری که به منظور ايجاد رزوه داخلي استفاده میشود که در آن یک سوراخ با قطر كمي بيشتر از قطر رزوه در قطعه وجود دارد. اين سوراخ ممكن است با مته كاري، سوراخ تراشي يا ريخته گري ايجاد شده باشد. عموما به منظور ایجاد سوراخهاي كوچك، قلاويزهاي يكپارچه کاربرد دارند. اين قلاويزها در واقع پيچهايي هستند كه جهت ايجاد لبه تراش، چهار خياره در آنها ايجاد شده است که از فولاد كربن دار يا فولاد ابزار تند بر ساخته شده و خيارههاي آن ممكن است مستقيم، مارپيچ، حلزوني و يا لبه حلزوني باشند. این ابزار از داخل كار، براده برداري نموده و دندانههايي در محيط داخلي استوانهها ايجاد میکند. پيچهاي روي قلاويز ممتد نیست چرا که در امتداد طولي قلاويزها ۳ یا ۴ شيار بشکل فرم بوسيله ماشينهاي فرز تراشيده شده است. اين امر موجب ايجاد دندانه بر روی قلاویز می شود.
دنباله قلاويزها ۴ پهلو است و در انتهای برخی قلاويزها يك سوراخ كوچك وجود دارد که اگر کاربر بخواهد از آن جهت قلاويز كردن كارها روي ماشين تراش استفاده كند، این امر تسهیل میشود. انتهاي ۴ گوش قلاويز، براي قرار گرفتن داخل دسته قلاويز تعبیه شده است. قلاويزها به انواع مختلف تقسیم میشوند که مشخصات هر يك از آنها به گونه ای است كه میتوانند بجاي يكديگر استفاده می شوند.
قلاويز و اندازه پيچ ها
اصولا قلاويزها دارای ۲، ۳ یا ۴ شیار هستند که اندازه يكسري قلاويز بر حسب اندازه پيچهاي استاندارد شده، در دسترس قرار مي گيرند. پيچهاي ماشيني را نيز بر حسب شماره مشخص مي كنند كه معمولا سایز بزرگترين پيچ كمتر يا برابر يك چهارم اينچ قطر است. پيچهاي شمارشي به صورت پيچهاي يكنواخت ملي دنده درشت و دنده ريز ساخته مي شوند. به عنوان مثال كوچكترين سایز برای اين نوع پيچها و يا قلاويزها در منبع ۸۰-۰ تعيين گردیده و بزرگترين آنها در اين سيستم ۲۴-۱۲ شده است. لازم به ذکر است که در قسمت اول يعني ۰-۱۲ شماره پيچ و يا قلاويز و قسمت دوم يعني ۸۰ و ۲۴ تعداد دنده در يك اينچ، مشخص میشود پیچ و يا قلاويز سيستم يكنواخت دنده ريز nunf در پيچهاي سري شماره اي قطر آنها بين ۰۶/۰ تا ۲۱۶/۰ است.
وجود اختلافات و تغییرات دنده در هر اينچ، در دو سري دنده ريز و دنده درشت امری عادی است. به عنوان نمونه پيچ شماره ۱۲ در سري دنده درشت NC، ۲۴ دنده در يك اينچ دارد اما همين پيچ در سري دنده ريز NF داراي ۲۸ دنده در يك اينچ است كه پيچ اولي به صورت ۲۴-۱۲ و پيچ دومي به صورت ۲۸-۱۲ نمايش داده مي شود. بواسطه این امر میتوان پيچهاي ريز و يا پيچهاي ماشيني را تعيين و بکار برد كه اندازه آنها معمولا تا يك چهارم است.
قلاویزهای دستی
قلاويزهاي دستي از يك سري ۳ تایي تشكيل شده كه قلاويز اولي بصورت مخروط ساخته شده و براي شروع كار مورد استفاده قرار میگیرد. به قلاویزهای دستی، قلاويز پيش رو نیز گفته میشود که قلاويز دومی، مخروطي آن به مراتب كمتر از اولي است و وسط آن، قلاويز سومي استوانه ای شکل میباشد. تمام دندانههای این نوع قلاویز بطور كامل بوده و بیشتر برای بن بست کردن سوراخ قلاويز، استفاده میشود. براي شروع قلاويز كاري ابتدا قلاويز شماره ۱ كه ۵ یا ۶ دندانه دارد را در سر قلاويز به شکل مخروطي درآورده و نيز سر قلاويز كه بصورت پخ مي باشد در ابتداي سوراخ قرار میهیم. اين مقدار مخروط، عمل قرارگيري و شروع قلاويز را تسهیل میکند که بتدریج دندهها در داخل كار، شکل مي گيرند.
اگر بخواهیم قلاويز كاري و دندهها در تمام طول کار انجام شوند، باید از قلاويز سومي (قلاويز پس رو) استفاده کنیم. سر قلاویز پس رو داراي پخ بوده و میتواند دندانههاي داخل كار را بصورت كامل تغییر دهد تا در نتيجه پيچ بطور صحيح و دقيق داخل آن بپيچد. قلاويزهاي ديگري نيز در صنعت استفاده زیادی دارند که عبارتند از:
نحوه قلاویز کاری دستی
برای این که با قلاویز کار کرد روشهایی وجود دارد که به نوع قلاویز بستگی دارد، در ادامه نگاهی به کار با قلاویز دستی خواهیم انداخت پس با همراه شوید. معمولا برای اتصالات موقت از پیچ استفاده میکنند؛ برای روزه کردن آن ابتدا سوراخ را برای ورود قلاویز ایجاد کرده و سپس قلاویز پیش رو را که عموما به شکل چهار گوش است در دسته قلاویز جا بزنید، سپس قطعه مورد نظر را از درون گیره مجکم بسته و در نهایت قلاویز را به صورت عمودی وارد سوراخ کنید و پس از آن برای خروج براده پس از هر دو چرخش یک دور و چهار آن را عکس میکنیم و در حین کار برای آسان کردن کارایی براده برداری آب و صابون به روی سوراخ ریخته و تا درآمدن قلاویز از سوراخ ادامه میدهیم.
گاهی نیاز است پيچ و مهره، چپ گرد ساخته شود. اگر این نوع پيچ مهره بوسيله حديده و قلاويز ساخته شوند، باید از حديده چپ گرد استفاده گردد كه دندانهها و اندازه پيچ در هر دو يكي است و اختلاف آنها در جهت شروع پيچش میباشد. اما اولي به سمت راست و دومي به سمت چپ در گردش است تا مهره محكم شود.
دسته قلاويزها
به منظور استفاده از قلاویزها با توجه به موقعيت و مكان انجام قلاويز كاري باید از دسته قلاويز استفاده نمود می تواند به شکل T شکل باشد. اين نوع دسته قلاويز از يك پيج و مهره ساخته شده و مهره آن داراي شكافهايي است كه از طریق آن فكها ميتوانند بهم نزديك و يا از هم دور شوند. بواسطه این نوع دسته، قلاويزها تا اندازه مشخصي مقاوم میشوند و میتوانند به راحتی عمل قلاویز کاری را بر عهده بگیرد. توصیه میشود در زمان کار با قلاویز، گرد و خاك و گريس را از محیط خارج كرده و نيز پيچ و مهره آن را روغنکاری نمایید. برای قلاويز کاري در فضای باز، میتوان از يك دسته قلاويز دو طرفه و يا دسته قلاويز T شكل استفاده کرد.
دستگاه قلاويز زني به وسيله ماشين مته
دستگاه قلاویز زنی بوسیله ماشین مته شامل دنباله مخروطي است كه داخل محور اصلي مته بطور اتوماتیک محكم مي شود چرا که دنباله آن بصورت مخروط مُرس است. محور اصلي قلاويزگير از يك استوانه تو خالي تشكيل شده كه قلاويز داخل آن قرار داده شده و از بيرون به وسيله پيچ بيرون محكم مي گردد و سپس دستگاه را در داخل محور اصلي محكم كرده و قلاويز را نسبت به كار تنظيم میکنیم. سرعت محور اصلي باید بر روي دور كم قرار بگیرد.
انتخاب مته براي قلاويز كاري
انتخاب صحيح مته از نظر اندازه، اهمیت زیادی دارد چرا که قبل از شروع قلاويز كردن، بايد قطعه مورد نظر سوراخ گردد. قطر سوراخ باید كمتر از قطر قلاويز باشد. در صورتی که قطر سوراخ كوچك باشد، قلاويز در داخل كارگير كرده و ممکن است آسیب ببیند. چنانچه سایز سوراخ نسبتا بزرگ باشد، دندانههاي پيچ در داخل كار كامل نشده و در نتيجه پيچ و مهره بسيار لق میشوند. در زمان قلاويز كاري بايد براي انتخاب مته به جدول منبع مراجعه كرده و مته مورد نظر را انتخاب کرد. در غیر اين صورت مته مورد نظر يا كوچك يا بزرگ میشود که مشکلات فوق الذکر رخ میدهد.
در حین قلاويزكاري، باید فلزات آهني و غير آهني و يا انواع فولاد، روغنكاري شوند. این کار علاوه بر بالا رفتن سرعت کار، طول عمر قطعات را نیز افزایش میدهد. در صورتی که روغن کاری انجام نشود، قلاويز در كار گرم شده و باعث شكستن آن میشود.
گاهی در اثر كوچك بودن قطر سوراخ براي قلاويز كاري، ممکن است قلاويز در كار گير كند و در اثر بي احتياطي بشكند چرا که كه قلاويزها ظریف بوده و استقامت زیادی ندارند. در این صورت باید قلاویز شکسته را بوسيله قلاويز كش از كار خارج كرده و یا به وسيله چكش و قلم دم باريك اين عمل را انجام دهید. همچنین میتوان به وسيله سوزن خط كش مغناطيس هم این کار را انجام داد.
تيز كردن قلاويزها
قلاويز در اثر كار مداوم ممكن است كند شده و به سادگي دچار صدمه شود. در این صورت باید قلاویز را بررسی نمایید و اگر لبههاي برش قلاويز تيز نباشد، آن را با انبر برگردانده و قلاويز ديگري را جایگزین کنید. همچنین میتوانید آن را مجددا تيز تیز کرده و استفاده نمایید. لبههاي، برش قلاويز بوسيله سنگ ابزار تيز كني تيز میشوند. در زمان تيز كردن قلاويز، دقت شود كه لبه دندانه بطور كامل تيز شود. تمام لبههاي برش بايد بطور شده و ارتفاع آنها يكي باشد. در صورتی که تمام لبهها ارتفاع یکسان نداشته باشند، باید بعضي از دندانههای براده را برداشته و آنها را یکسان کرد.
محاسبه قطر سوراخ برای کار با قلاویز
با توجه به براده برداری فلزات سخت و نرم، زاویه براده برداری فرق دارد؛ به همین دلیل باید به این که هر قلاویزی برای هر فلزی مناسب نیست به خصوص برای آنهایی که جنس نرم و براده طولانی هستند. از این رو برای کار آسان تر و بهتر برای زاویه براده برای فلزات مختلف روی قلاویز درج میشود.
از طرفی به دلیل وجود شیارهای براده، قوت قلاویز کم شده و عموما نمیتوانند همه فشار وارده برای برش را برای یک مرحله تحمل کنند؛ از این رو برای کاستن از نیروی برش، باید قلاویزها را در یک دست اعم از سه قلاویز پیشرو، میان رو و پس رو میسازند. برای این که بتوان این قلاویزها را بشناسید، روی دنباله پیشرو یک خط، روی قلاویز میان رو دو خط و برای قلاویز پس رو بون خط یا سه خط وجود دارد. قلاویزها برای این که بتوانند بهتر با کار درگیر شوند قسمت ابتدائی آن را به صورت مخروطی در میآورند که در اصطلاح به آن برس گفته میشود.
نکات کار با قلاویز
برای این که براده زیاد نشود. ابتدا بهتر است قلاویز را هر چند وقت یک بار در جهت خلاف آن بچرخانیم. همچنین در سوراخهای ته بسته باید عمق سوراخ را بیشتر از عمق قلاویز کاری اندازه گرفت و تا حد امکان به سراغ قلاویزهای مارپیچی رفت. میتوانید برای این که قلاویزها نشکند، برادهها را به تعداد چند دفعه از داخل سوراخ خارج نمایید.
اگر قلاویز در زمان کار یا هر وقت دیگر به دلایل مختلفی شکست، برای این که قلاویز شکسته شده را خارج نماید؛ در صورت امکان از تجهیزاتی که برای همین کار وجود دارند استفاده کنید تا در شیار قلاویز گیر کرده و به آرامی آن را خارج کنند. کار با قلاویز نیاز به تخصص و مهارت دارد برای کار با آن باید یک سری تجربه کسب کنید.
جدول استاندارد قلاویز کاری
برای قلاویز کاری ورق ها و قطعات کم ضخامت (تا ضخامت ۱/۵برابر قطر اسمی قلاویز)که سوراخ راه بدر داشته باشند ، از قلاویزهای دیگری استفاده می کنند که دارای قسمت برش طولانی (در حدود نصف طول دندنه ها )بوده و تمام قسمت های قلاویز معمولی در روی آن جمع شده است.از مشخصات ظاهری قلاویزها میتوان به طول بلند قسمت دندانه آن اشاره نمود،این قلاویزها بنام قلاویزه های مهره معروف می باشند.
در بعضی از آنها ابتدا شار براده را به صورت مورب سنگ می زنند تا براده ای که در قسمت جلو برداشته می شود بسمت سر قلاویز هدایت گردد.این قلاویزها دارای قسمت مخروطی کوتاه بوده و زمان انجام کار را کاهش می دهند.
قلاویزها را در دو نوع دستی و ماشینی می سازند .دنباله قلاویزهای ماشنی استوانه بوده و انتهی آن را بصورت چهار گوش یا به فرم زبانه دار می سازند.
نکات کار با قلاویز
برای این که براده زیاد نشود. ابتدا بهتر است قلاویز را هر چند وقت یک بار در جهت خلاف آن بچرخانیم. همچنین در سوراخهای ته بسته باید عمق سوراخ را بیشتر از عمق قلاویز کاری اندازه گرفت و تا حد امکان به سراغ قلاویزهای مارپیچی رفت. میتوانید برای این که قلاویزها نشکند، برادهها را به تعداد چند دفعه از داخل سوراخ خارج نمایید.
اگر قلاویز در زمان کار یا هر وقت دیگر به دلایل مختلفی شکست، برای این که قلاویز شکسته شده را خارج نماید؛ در صورت امکان از تجهیزاتی که برای همین کار وجود دارند استفاده کنید تا در شیار قلاویز گیر کرده و به آرامی آن را خارج کنند. کار با قلاویز نیاز به تخصص و مهارت دارد برای کار با آن باید یک سری تجربه کسب کنید.